
Czym jest postawa?
Można powiedzieć, że postawa to sposób utrzymywania pozycji stojącej. Jej prawidłowe utrzymanie jest możliwe dzięki odpowiedniej budowie kręgosłupa i poprawnej pracy mięśni z prawidłowym ich napięciem. Cały proces posturogenezy rozpoczyna się już w życiu płodowym, a po urodzeniu jest kontynuowany.
Co wpływa na postawę?
- prawidłowo ukształtowany układ kostny
- sprawny układ mięśniowy
- dobrze rozwinięty układ nerwowy
Warto wiedzieć, że w ciągu naszego życia postawa się zmienia i mają na nią także wpływ takie czynniki jak emocje, stres, zmęczenie, sposób odżywiania, choroby, czy złe nawyki. I tak np. osoba w stanie smutku/zmęczenia prezentuje postawę zawieszoną, przygarbioną. Z kolei optymistyczny nastrój sprzyja wyprostowaniu tułowia.
Jak dbać o postawę?
Jak zapobiegać wadom postawy u dzieci
- należy zapewnić swobodny, wszechstronny ruch oraz zbilansowaną dietę
- w miarę możliwości chronić przed stresem i infekcjami
- należy kształtować nawyki i trening prawidłowej postawy ciała w różnych sytuacjach oraz zadbać o odpowiednie obuwie
- u niemowląt ważne jest zachęcanie do samodzielnego wykonywania ruchów i częstych zmian pozycji podczas noszenia, zabawy, pielęgnacji.
- niezwykle ważne jest to by nie zmuszać niemowląt do przyjmowania pozycji, których samo nie osiągnęło
Jak zapobiegać wadom postawy u dorosłego człowieka?
Profilaktyka wad postawy, czyli co trzeba robić aby do nich nie dopuścić?
- utrzymywać wygodną, symetryczną pozycję siedzącą podczas pracy/nauki oraz wprowadzić zasady ergonomii w ciągu czynności dnia codziennego
- wprowadzić systematyczną aktywność fizyczną i rozciąganie
- zaopatrzyć się w odpowiedni materac i poduszkę
- dobrać odpowiednie obuwie
- utrzymywać zdrową dietę
Ćwiczenia postawy
Trening prawidłowej postawy ciała powinien trwać całe życie, jednak najlepszym okresem jest dzieciństwo i wiek młodzieńczy. Nawyki zdobyte w tym czasie pozostają na całe życie. Kontynuacja treningu postawy ciała w życiu dorosłego człowieka pozwala chronić organizm przed negatywnymi konsekwencjami działania środowiska. Trening postawy warto rozpocząć pod okiem fizjoterapeuty w poradni lub gabinecie zajmującej się wadami postawy.
Jak wygląda prawidłowa postawa?
- głowa prosto, w osi ciała
- barki znajdują się na jednym poziomie (nie wysunięte do przodu)
- łopatki symetryczne (przylegające do klatki piersiowej)
- biodra na jednym poziomie, miednica symetryczna
- brzuch lekko wciągnięty
- pośladki napięte
- nogi ustawione równolegle, kolana lekko ugięte
- stopy w lekkiej rotacji
Wady postawy – czym są i jakie niosą skutki?
Nazywamy nimi odchylenia od cech uznanych za prawidłowe. Nieutrwalone nieprawidłowości da się skorygować. Niestety zaniedbane utrwalają się i pogłębiają.
Najczęstsze wady postawy to:
- plecy okrągłe – są wynikiem pogłębionej kifozy odcinka piersiowego kręgosłupa (kifoza – fizjologiczne wygięcie kręgosłupa ku tyłowi), w tej sytuacji głowa i barki wysunięte są do przodu, łopatki odstają, klatka piersiowa jest zapadnięta
konsekwencje – trudności z wentylacją płuc
- plecy wklęsłe – są wynikiem zwiększenia lordozy lędźwiowej (lordoza – fizjologiczne wygięcie kręgosłupa do przodu), w tym przypadku brzuch i pośladki są uwypuklone,
konsekwencje – zaburzenia pracy narządów wewnętrznych, bóle krzyża, bolesne miesiączkowanie
- plecy płaskie – spłaszczenie lub brak fizjologicznych krzywizn kręgosłupa
konsekwencje – brak prawidłowej amortyzacji, ograniczenie ruchomości klatki piersiowej, zaburzenia pracy narządów wewnętrznych
- plecy okrągło-wklęsłe – jest to wada łącząca dwie nieprawidłowości – plecy okrągłe i wklęsłe, czyli zwiększenie zarówno kifozy piersiowej jak i lordozy lędźwiowej
- skolioza – wielopłaszczyznowe skrzywienie kręgosłupa, które może występować w następujących płaszczyznach: czołowej (boczne skrzywienie); strzałkowej (pogłębienie lordozy/kifozy); poprzecznej (rotacja i torsja kręgów)
Postawa charakteryzuje się asymetrią barków, talii, miednicy, klatki piersiowej, występowaniem tzw. garbu
konsekwencje: jest to schorzenie ogólnoustrojowe wpływające niekorzystnie na układ ruchu, oddechowo-krążeniowy i narządy wewnętrzne
- koślawość kolan – jest to ustawienie kolan do środkowej linii ciała, są to potocznie nazywane nogi w kształcie litery X
- szpotawość kolan – występuje kiedy przy nogach wyprostowanych i złączonych kostkach kolana są nadmiernie wygięte na zewnątrz
- płaskostopie – obniżenie łuków stóp spowodowane osłabieniem i niewydolnością mięśni
Najczęstszą przyczyną wad postawy jest obniżone napięcie mięśniowe, czyli tzw. hipotonia
Co możemy zrobić w przypadku zdiagnozowanej wady postawy?
W przypadku wad postawy ważne jest, aby nie dopuścić do ich pogłębiania się. Możliwe jest to dzięki wprowadzeniu następujących działań:
- przestrzeganie zasad zdrowego stylu życia
- podejmowanie regularnej aktywności fizycznej
- wyrabianie nawyku prawidłowej postawy
- indywidualne dobranie ćwiczeń korekcyjnych, mające na celu: poprawienie postawy, zwiększenie wydolności układu oddechowego, krążenia i sprawności fizycznej, wzmocnienie mięśni, zwiększenie ruchomości w stawach, przeciwdziałanie powiększaniu wady
- zastosowanie odpowiednich metod pracy, takich jak: terapia manualna, terapia czaszkowo-krzyżowa, NDT- Bobath, PNF. terapia powięziowa, kinesiotaping, masaż
mrg fizjoterapii Elżbieta Pośpiech
Artykuł został napisany na podstawie książki Borkowska M. Gelleta I.. Wady Postawy i stóp u dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2015.
Leave a Comment:
Musisz się zalogować, aby móc dodać komentarz.